Gallar á gjöf Kjarvals

Ekki ætla ég að draga í efa að dómurinn sé réttur, þó manni kunni að þykja nokkurt ranglæti í. Ég hef enda ekki allar forsendur til þess að meta það og þekki raunar ekki mikið meira en af stöku skrifum Ingimundar Kjarvals, sem hefur að vonum verið mikið niðri fyrir. Af dóminum og vitnisburði, sem þar er til greindur, virðist manni þó ljóst að Jóhannes S. Kjarval hafi verið með fullum mjalla þegar hann ákvað að gefa borginni verkin og hafði rúman tíma til þess að íhuga málin og snúast hugur ef því hefði verið að skipta. Það segir þó sína sögu um efnin í málinu að Hæstiréttur, líkt og héraðsdómur Reykjavíkur, dæmir að málskostnaður skuli niður falla.

Hins vegar verð ég að játa að ég skil ekkert í Reykjavíkurborg að hafa ekki fyrir langa löngu reynt að semja við dánarbúið um sanngjarnar bætur til þess án nokkurrar viðurkenningar, þó ekki væri nema til þess að koma málinu út úr heiminum. Borgin hefur reitt fram 580 milljónir króna fyrir minni verðmæti af minna tilefni. Það er ekki of seint fyrir borgina að sýna það veglyndi núna.

Eins er ég fremur efins um þessa hneigð á síðustu áratugum að safna sem mestri og bestri list í opinber söfn. Hugmyndin er sjálfsagt sú að tryggja varðveislu hennar og að allur almenningur fái notið hennar. Raunin er hins vegar allt önnur, hvort sem er hér á landi eða annars staðar. Hin opinberu söfn standa sig síst betur en einkasafnarar við varðveisluna, alls ekki, og megnið af dýrgripunum rykfellur í geymslum engum til yndis. Eini ábatinn felst í skráningu verkanna. Jú, svo er annar: með þessu móti er verð þeirra verka, sem enn eru á einkamarkaði, miklum mun hærra og á einskis færi nema auðkýfinga.

Dánarbú Kjarvals á ekki myndir Reykjavíkurborgar