Á faraldsfæti

Fjölskyldan af hamingjuheimilinu við Ingólfsstræti lagði land undir fót sem fyrr segir, en við höfum einbeitt okkur að Vesturlandi og Vestfjörðum og sjáum heldur betur ekki eftir því. Ég hef ferðast um þessar slóðir áður, en samt hef ég verið að sjá ótal margt nýtt og náttúruundrin blasa hvarvetna við. Ég var líka svo lánsamur að fá lánaðan mikinn eðaljeppa fyrir ferðina, Toyota Landcruiser af fínustu gerð, með 5 lítra V8 benzínorkuveri undir húddinu og öllum hugsanlegum þægindum að innan. Það gerir ferðina vitaskuld miklu þægilegri og öruggari heldur en ef við hefðum verið að flengjast þetta á fjölskyldubílnum (án þess að ég sé neitt að lasta VW Passatinn okkar). Þess vegna skil ég ekki hvað minn góði kunningi, Sverrir Jakobsson, er að agnúast út í jeppana og kallar þá „þjóðfélagsmein“. Öðru nær, jepparnir veita öryggi, frelsi og ánægju, sem við hefðum ella orðið af.

Ég má til með að minnast á aksturslagið á vegunum. Það ber ekki á öðru en að áróður undanfarinna vikna hafi borið mikinn árangur, því á gervallri ferð okkar höfum við aðeins tvisvar séð til ökumanna, sem aka hraðar en góðu hófi gegndi. En þá má líka minnast á að áróðurinn gegn hraðakstri er meira en lítið villandi. Hraður akstur einn og sér þarf ekki að vera hættulegur, bjóði aðstæður. Gallinn er sá, að aðstæður eru nær alls staðar með þeim hætti að ökumenn mega hafa sig alla við og svigrúm fyrir mistök er nær ekkert.

Sökin á slysum í umferðinni liggur auðvitað áfram hjá ökumönnum, sem ber að aka í samræmi við aðstæður, en það er ekki hægt að líta hjá því að víða er vegakerfið stórhættulegt, merkingar lélegar og tilviljanakenndar, vegrið sjaldséðari en hvítir hrafnar og þar fram eftir götum. Gleggsta sögu segir þó Reykjanesbrautin, þar sem engin dauðaslys hafa orðið eftir tvöföldun og lýsingu hennar. Vegakerfið og umferðarlöggjöfin miðast við fyrri tíma, þegar bílar voru miklu færri og lakari en nú. Það má hæglega aka ódýrustu fólksbílum á 130 km hraða án þess að meiri hætta stafi af en á 90 km hraða bjóði aðstæður það. Það gera þær ekki og að því mætti Kristján L. Möller huga.

Þó mér hafi virst flestir virða hraðatakmarkanir er ekki þar með sagt, að aksturlagið hafi allt verið til fyrirmyndar. Þar skera ökumenn með tjaldvagna sig sérstaklega úr. Þeir eru margir á bílum, sem eru á mörkum þess að valda vögnunum með nægilegu öryggi, en ég veit ekki til þess að lögregla hafi nokkurt eftirlit með slíku. Vagnarnir eru auk þess oft nokkru breiðari en bílarnir, en það er eins og ökumennirnir hafi steingleymt því og blússa því áfram á sínum venjulega stað á veginum, meðan vagninn skagar inn á gagnstæða akrein, svo öðrum stafar hætta af.

En þrátt fyrir slíkar kvartanir stendur upp úr hið mikla ferðafrelsi, sem tæknin og samgöngubæturnar hafa fært okkur. Það er ekki nema um öld síðan flest fólk fór varla yfir í næstu sókn alla ævi, nema líf lægi við. Og ekki nema um áratugur síðan enginn fór akandi um Vestfirði af gamni sínu. Nú er öldin önnur og þau lífsgæði skipta miklu, bæði fyrir heimamenn og okkur gestina.