Lífsleikni 201

Það má rétt vera að ekki sé unnt að láta lokið við tilsögn í lífsleikni fyrir átta ára aldur, þó undirstöðuatriðinum sé komið á hreint þá. Þegar krakkar fara að stálpast blasa við ný viðfangsefni og nýr vandi. Þá mætti halda framhaldsnámskeið í lífsleikni, helst ekki síðar en um 13 ára aldur. Það er alltof seint að fara að halda því að fólki í menntaskóla.

Ég ætla ekki að gera lesendum það að birta þann bálk allan, en hann heitir Hávamál og stendur fyllilega fyrir sínu, þó uppruninn sé aftur í grárri forneskju en við kunnum fyllilega skil á. Það má lesa þau öll á netútgáfu Snerpu. Þar er tæpt á öllu því, sem er verið að býsnast við að kenna í lífsleikni í Menntaskólanum í Kópavogi, og miklu, miklu meira.

„læri að meta áhuga- og hæfnisvið sín á gagnrýninn og raunhæfan hátt“
Sá er sæll
er sjálfur um á
lof og vit meðan lifir.
Því að ill ráð
hefir maður oft þegið
annars brjóstum úr.

[…]

Skósmiður þú verir
né skeftismiður,
nema þú sjálfum þér sér.
Skór er skapaður illa
eða skaft sé rangt,
þá er þér böls beðið.

„þjálfist í að skoða sjálfan sig og aðra á gagnrýninn og uppbyggjandi hátt“ 
Sá einn veit
er víða ratar
og hefir fjöld um farið
hverju geði
stýrir gumna hver,
sá er vitandi er vits.

[…]

Það er enn um þann
er þú illa trúir
og þér er grunur að hans geði:
hlæja skaltu við þeim
og um hug mæla.
Glík skulu gjöld gjöfum.

„þjálfist í að tjá og fylgja eftir skoðunum sínum, tilfinningum og hugðarefnum á opinberum vettvangi og í vinahópi“
Kópir afglapi
er til kynnis kemur,
þylst hann um eða þrumir
Allt er senn,
ef hann sylg um getur,
uppi er þá geð guma.

„fái tækifæri til að taka þátt í og njóta list- og menningarviðburða“
Ungur var eg forðum,
fór eg einn saman:
þá varð eg villur vega.
Auðigur þóttumst
er eg annan fann:
Maður er manns gaman.

„læri að taka ábyrga afstöðu til kynlífs“
Og nær morgni,
er eg var enn um kominn,
þá var saldrótt sofin.
Grey eitt eg þá fann
innar góðu konu
bundið beðjum á.

[…]

Ráðumk þér, Loddfáfnir,
að þú ráð nemir.
Njóta mundu ef þú nemur,
þér munu góð ef þú getur:
Annars konu
teygðu þér aldregi
eyrarúnu að.

„taki ábyrga afstöðu til fíkniefna og lyfja“
Byrði betri
ber-at maður brautu að
en sé mannvit mikið.
Vegnest verra
vegur-a hann velli að
en sé ofdrykkja öls.

[…]

Óminnishegri heitir
sá er yfir öldrum þrumir.
Hann stelur geði guma.
Þess fugls fjöðrum
eg fjötraður var'g
í garði Gunnlaðar.

„geti átt auðgandi og gefandi samskipti við einstaklinga óháð kyni, kynferði, þjóðerni, trú og líkamlegu og andlegu atgervi“ 

Byrði betri
ber-at maður brautu að
en sé mannvit mikið.
Auði betra
þykir það í ókunnum stað.
Slíkt er volaðs vera.

[…] 

Haltur ríður hrossi,
hjörð rekur handarvanur,
daufur vegur og dugir.
Blindur er betri
en brenndur sé:
Nýtur manngi nás.

„læri að taka ábyrga afstöðu sem neytandi í flóknu og margbreytilegu samfélagi“
Mikið eitt
skal-a manni gefa:
Oft kaupir sér í litlu lof.
Með hálfum hleif
og með höllu keri
fékk eg mér félaga.

„læri að umgangast sjálfan sig og umhverfi sitt af virðingu“
Hjarðir það vitu
nær þær heim skulu
og ganga þá af grasi.
En ósvinnur maður
kann æva-gi
síns um mál maga.

Athugasemdir

[Elfur Logadóttir, 30.9.2007 kl. 20:46]

Svona áður en þú býsnast mikið meira yfir lífsleikninni Menntaskólanum í Kópavogi þá ættirðu kannski að átta þig á hvaðan krafan um lífsleiknikennsluna kemur. Þegar allir mennta- og framhaldsskólar landsins taka upp kennslu í faginu, þá hlýtur það að vera á grundvelli samræmdrar námsskrár - sem hönnuð hefur verið í menntamálaráðuneytinu.

Engu að síður get ég vel fallist á það með þér að bæði hávamál og heilræðavísur eigi að öðlast aukna vigt í uppeldi barna, hvort sem það gerist fyrir eða eftir 8 ára aldur. 

[Andrés Magnússon, 30.9.2007 kl. 22:49]

Það er rétt að taka fram að ég hef ekkert sérstaklega á móti lífsleikninni í Menntaskólanum í Kópavogi umfram aðra skóla, en það var vegna vinnubragðanna þar á bænum, sem þessi umræða kviknaði.

Auðvitað er rétt að þessi vitleysa er á ábyrgð menntamálaráðuneytisins og viðkomandi ráðherra. Ég nenni ekki að gá, en mér finnst sennilegt að látið hafi verið undan þessu rugli í menntamálaráðherratíð Björns Bjarnasonar. Hann getur þá nagað sig í handarbökin núna. En maður verður að lifa í þeirri von að einhverntíman átti menntamálaráðherra sig á ruglinu og hendi því út í hafsauga.

[Pétur Guðmundur Ingimarsson (IP-tala skráð) 3.10.2007 kl. 08:44]

Ég lærði reyndar síðast ,,lífsleiknis'' námsgreinina í grunnskóla, en ekki menntaskóla. En ég veit ekki til þess að ég muni eftir nokkru úr þeim tímum, nema eitthvað um misfætta stóla. Það kann jafnvel að vera fyrir tíð Björns Bjarnasonar í stól menntamálaráðherra, en ég lærði þetta um ''93 leitið minnir mig.

Hávamál ættu hinsvegar eiginlega að verða skyldunámsefni fyrir grunnskóla ásamt skotfimi og landvarnafræðum.